Thursday, November 17, 2011

Mta Chhakchhuak LIMBU (Damdawia Hman Dan)

Mta Chhakchhuak LIMBU (Damdawia Hman Dan)

Mi tin hian thei ei tam hi hriselna a ni tih chu kan hre tlangpui awm e. Mahse thei tuihnai ei ai chuan Kuhva, Meizial, Sahdah ilovah pawisa kan hmang tam zawk daih mai. Thil tha kan hriat reng pawh kan zawm peih tlat thin lo hi chu a pawi a ni. Chuvangin a sawi lam hi han tam phawt mai ila, lo zawm tawk zawng an awm ve chek ang chu.

Thei te hian thatna bik riau leh hman na bik riau te an lo nei ve leh thlih thliah a. A hmasain Limbu i’n sawi phawt mai teh ang. Sawi zawng pawhin chil a put thei mai dawn alawm le. Limbu hi thei hrisel tak mai a ni tih chu kan hre theuh awm e.

Hawaii leh New Zealand thliarkar hmuchhuaktu James Cook-a khan 1700 vel daih tawh khan a lawng mite hnenah Limbu a lo eitir tawh thin a, chu chuan an natna vei thin pawh a um bo thei tih an lo hre daih tawh ani. Hetih lai hian Vitamin ‘C’ hi la hmuchhuah ani lo. Chutiang bawkin British Lawng mite pawhin Limbu an lo pai thin avangin ram hla tak takah an zin theih phah bakah ram dang lawng mite lakah pawh chakna an lo chan theih phah for eng a ni.

Limbu thatna hi hmuhchhuah belh zel a la ni a, mahse a pawimawh zual chauh i lo tarlang teh ang.

A Hnah : Limbu hnah hian tel rimtui deuh mai Limocene an tih mai hi a pai bakah damdawi atan an hmang nasa hle bawk a ni. Damdawia an hmanna te chu. –

1) Mut tui nan

2) Pum na damdawi atan a hman theih bawk

3) Rulhut damdawiah a hman theih bawk a ni

Tin, mi nervous thei tak te leh lu na benvawn nei te tan leh khawsik tan a tha bawk a ni.

A siam dan : A hnah gram 20 tui Litre khatah chhuang la a tui chu nitin no 3 in thin ang che.

A kawr : Limbu kawr pawh hi a hnah ang bawkin khawsik leh rulhut atan a tha a, tin chaw ei tui lo leh pum nuamlo atan a tha bawk.

A siam dam : Limbu pakhat kawr kha tui no 1-ah chhuang la, nitin no 3 in ang che.

Limbu Tui : Limbu tui hian Vitamin ‘B’ ‘C’ leh Acid te leh flavonoid an tih te a pai a, thatna tam tak neia sawi ni mah se, chiang taka hriatte chuah han tarlang ila.

1. Scurvy : He natna hi Vitamin C tlakchham vanga lo awm a ni a, a lan dan chu, hahni a lo vung a, a thi thin a, tin pem thar te an dam thei lova, lung leh thisen zamten a chhiatphah thei a ni. Thei dangte hian Vitamin ‘C’ ngah zawk mah se Limbu-a Vitamin ‘C’ hi he natna a tan hian a tha bik a ni. A chhan chu Vitamin dang leh Acid te leh Mineral dang a pai tel vang a ni.

2. Pumpui chak lo : Pumpui chak lo tan Limbu tui chaw ei kham a in hi a tha. Tin, Limbu tui hi thur mah se, pumpui Ulcer tan zuk tha teh tlat a. Pumpui Ulcer in neih chuan Limbu tuiah Soda fiante khat thlak la, nitin vawi 2 in thin ang che.

3. Taksaa al tam lutuk ven nan a tha : Sa lam ei tam mite chu an thisen leh zunah al a tam duh hle a. Chu chuan ruhseh te, kala lungte awm te a siam thei a ni. Hetiang mite tan hian Limbu tui in tam a tha a. Chu chuan an thisen chu a tithianghlimin kal natna lakah leh ruhseh lakah a veng thei a ni. Tin, Limbu tuia Citrates (Citric Acid Salt) te chuan kala lungte awm an chiah ral thei tih chiang taka Proof a ni tawh bawk.

4. Limbu tui hian Vitamin ‘P’ leh hesperidin te an pai a, chu chu thisen zam tan an tha hle a ni. Ke vung te, thahrui chat te, Piles leh BP sang tan Limbu tui a tha a ni.

5. Antiseptic : Limbu tui hian hrik a that thei a ni. Dr. Ernst-a Experiment-ah chuan khuhhip hrik Tosil-a awmte chu Limbu tuia chiah an nih hnu ah an thi vek thei tih an hmu a ni. Chuvangin kawthalo hrik pawh Limbu tui hian a that thei tih hriat chian a ni. In chhungkuaah kawthalo in awm chuan Limbu tui intir ang che. Tin Tonsil na ah Limbu tui chu hrawkah tat kual ang che.

6. Vun, tin leh sam tan Limbu tui hi a tha bawk. Vun leh tinte a tichak a, sam a timawi bawk, i vunah Limbu tui hnawih la, sam suk nan pawh a hman theih bawk. Mahse pawl dal erawh a ngai thung a ni.

Awle, Zoramah Limbu kan ngah bawk a, tuna kan han tarlan tak kan taksa that nan a tangkai thei ang berin hman i tum tlang the ang u.

No comments:

Post a Comment