Thursday, November 17, 2011

THISEN SANG AWMTIR THEI TU

Thisen tisang theitu hi chi hnihah ṭhen a ni a, chungte chu:

1. Tihdanglam theihloh

i) Kum- a lo upatin BP chu a lo sang ve mai ṭhin.

ii) Inthlahchhawn.

II. Tihdanglam theih chi te:

i) Thau lutuk (Obesity)

ii) Chi ei tam lutuk (High Salt intake)

iii) Thau ei hnem lutuk (Saturated Fats)

iv) Zu in tam lutuk (High alcohol intake)

v) Mei zuk.

Thisen sang chu engtin nge a lanchhuah ṭhin?

= i) Lu na an nei a, zingah chal bawr vel hi a na deuh ngut ngut ṭhin.

ii) An chau ngawih ngawih ṭhin.

iii) An zawi em em bawk ṭhin.

iv) Hnara thisenzam te thisen nakna chak lutuk vangin an lo thler a, hnar a lo thi vak ṭhin a ni.

v) An awm te a lo na vawt ṭhin.

vi) An thaw te a lo hah a, a chham bawk ṭhin.

vii) An khawhmuh a lo fiah lo a, mitdelna hial a thleng thei ṭhin.

viii) Kal (Kidney) a khawih tel chuan zanah zun an cheh a, zun an lo ngah a, a chang phei chuan an zun a lo thi hial ṭhin.

ix) Thluak lam a khawih chuan thluakin a mamawh ang tawk thisen a hmu lo va, taksa peng ṭhenkhat te a lo zeng phah hial ṭhin a ni. A khawhmuh te a lo fiah lo in an ṭawng te a tibuai a, nikhaw hre lovin an let der ṭhin.

Thisen sang lakah hian engtin nge kan inven theih ang?

= Thisen sang neihloh i duh chuan heng a hnuaia mi hi zawm i tum dawn nia.

i) I taksa rihzawng chu a tawk chiah tur a ni (Kum leh sangzawng phu tawk)

ii) Chi ei insum a pawimawh hle.

iii) Zu inhnem loh a ṭha.

iv) Zial leh sahdah rawng kai reng reng tih miah loh a ṭha.

v) Exer lak ṭhin a pawimawh hle, ni tin emaw regular taka lak a ṭha, phur chang changa tihngek hi chu a ṭhat tho laiin a ṭangkai zual lem lo.

Engtin nge thisen sang chu kan enkawl ang?

i) Khilai chunga point 5 kan sawi takte khi zawm a pawimawh hle.

ii) Anti Hypertensive Drugs : Damdawi reng reng hian thisen sang a tidam thei lo a, a thunun (control) mai chauh a ni. Chuvangin damdawi ei hnua BP a lo ziaawm tak viau pawn damdawi chu ei chhunzawm zel tur a ni a, damchhunga ei a ngai tlangpui ṭhin.

(Source Hriselna Mag.)

No comments:

Post a Comment